نور خورشید از عناصر اصلی حیات است، به‌طوری‌که بدون آن، زندگی جریان نخواهد داشت. انسان‌ها در طول روز مدت‌زمانی را کم یا زیاد تحت تاثیر تابش مستقیم آفتاب هستند. همه ما تا اندازه‌ای در مورد فواید نور خورشید و تاثیر آن بر پوست، بدن و حتی روحیات انسان شنیده‌ایم؛ اما باید بدانیم که در مورد میزان نور دریافتی باید حد و حدودی را تعیین کرد. در این مقاله سعی کرده‌ایم در مورد فواید و مضرات نور خورشید به طور مفصل صحبت کنیم.
همچنین در مورد میزان نور مورد نیاز بدن، مضرات حاصل از عدم دریافت نور و دیگر موارد مرتبط نیز اطلاعاتی را با شما در میان می‌گذاریم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
فواید اشعه‌های خورشیدی برای انسان
اگر به اندازه کافی و مناسب در معرض نور خورشید قرار بگیریم، اشعه‌های آن می‌توانند برای ما بسیار مفید باشند. نور آفتاب به لحاظ جسمی می‌تواند برای ما موثر واقع شود که از جمله فواید آن می‌توان به تامین برخی ویتامین‌ها، بهبود عملکرد پوست و دیگر بخش‌های بدن و حتی درمان تعدادی از بیماری‌ها اشاره کرد؛ اما این‌ها تنها فایده‌های نور آفتاب نیستند. قرار گرفتن در معرض اشعه‌های خورشید می‌تواند به لحاظ روحی و عاطفی نیز مفید باشد.
در ادامه برخی از مهم‌ترین فواید نور خورشید را بررسی کرده‌ایم.
تامین ویتامین D بدن
ویتامین D یکی از مهم‌ترین عناصر مورد نیاز بدن است که در سلامت استخوان‌ها و سلول‌های خونی و همچنین تقویت سیستم ایمنی بدن، نقش مهمی ایفا می‌کند.
انسان بخشی از ویتامین D مورد نیاز خود را از طریق غذا تامین می‌کند؛ اما یک منبع مهم دیگر این ویتامین، نور خورشید است که به‌تنهایی می‌تواند تا حد زیادی ویتامین D مورد نیاز بدن انسان را فراهم نماید. کمبود این ویتامین می‌تواند نرمی استخوان و عوارض دیگری را برای انسان در پی داشته باشد.
تقویت سیستم ایمنی و کاهش احتمال ابتلا به بیماری
با دریافت نور خورشید، احتمال ابتلا به برخی بیماری‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد که از آن جمله می‌توان به سرطان سینه، فشارخون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و سرطان روده اشاره کرد.
به عقیده محققان، این موضوع تا حدی به تامین ویتامین D بدن از نور خورشید مربوط می‌شود؛ البته باید توجه داشت که اگر بیش‌ازاندازه در معرض نور آفتاب باشیم، نه‌تنها سیستم ایمنی تقویت نمی‌شود بلکه امکان ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر افزایش نیز خواهد یافت.
خواب بهتر
نور خورشید بر کیفیت خواب انسان نیز اثرگذار است. به طور کلی، نور آفتاب عامل مهمی در تنظیم ساعت بیولوژیک بدن انسان است و می‌تواند میزان و کیفیت خواب انسان را به‌خوبی تنظیم کند.
کاهش وزن
به گفته پژوهشگران، اشعه‌های خورشید می‌توانند سلول‌های چربی زیر پوست را از بین ببرند. گمان می‌رود نور صبحگاهی می‌تواند نقش موثرتری در چربی سوزی بدن ایفا کند.
سلامت چشم
پزشکان معتقدند نور آفتاب احتمال ابتلا به نزدیک‌بینی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد؛ البته نور دریافتی از طریق چشم باید به‌اندازه باشد و افراد نباید به طور مستقیم به خورشید نگاه کنند.
تاثیرات مثبت روحی
سروتونین یکی از هورمون‌های مهم بدن است که مثبت اندیشی، آرامش، تمرکز بالا و انرژی بیشتر را به انسان هدیه می‌کند. نور خورشید می‌تواند میزان ترشح این هورمون در مغز را افزایش دهد.
گاهی پزشکان توصیه می‌کنند که افراد به منظور کنترل برخی انواع افسردگی و همچنین اختلالات روحی فصلی، بیشتر در معرض تابش آفتاب قرار بگیرند؛ زیرا علت این اختلالات را به کمبود سروتونین در بدن نسبت می‌دهند. در ادامه مضرات نور خورشید را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مضرات اشعه‌های خورشیدی
پرتوهای آفتاب در کنار فواید خود، می‌توانند مضر هم باشند. اگر برای مدت‌زمان زیادی در معرض نور خورشید قرار بگیرید یا بدن حساسی داشته باشید، امکان آسیب‌های جدی به پوست و بدن وجود دارد. بنابراین اگر بخواهیم در مورد مضرات نور آفتاب صحبت کنیم، دو فاکتور مورد توجه خواهند بود: میزان نور دریافتی و نوع پوست.
اشعه فرابنفش خورشید دارای دو طول‌موج است: UVA و UVB. اشعه UVB طول‌موج و قدرت نفوذ کمتری دارد؛ ولی به دلیل سطح انرژی بالا می‌تواند باعث آفتاب‌سوختگی و بیماری‌های سطحی پوست شود.
در مورد اشعه UVA قضیه کمی فرق می‌کند. این اشعه انرژی کمی دارد؛ اما به دلیل طول‌موج و قدرت نفوذ بالا، قادر است آسیب‌های جدی‌تری مانند پیری و زمختی پوست ایجاد کند. اشعه‌های غیرفرابنفش نیز می‌توانند برای پوست مضر باشند. در اینجا به برخی از مضرات نور خورشید اشاره می‌کنیم.
بیماری‌های پوستی
نور آفتاب می‌تواند باعث التهاب و قرمزی پوست شود. به همین دلیل، اغلب توصیه می‌شود که در زیر نور خورشید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید؛ مخصوصا زمانی که تابش آفتاب شدید و مستقیم است و یا برنامه دارید مدت‌زمان زیادی در معرض نور آفتاب باشید.
به علاوه، نور زیاد می‌تواند باعث زمختی پوست شود.
اگر به صورت بلندمدت در معرض اشعه‌های خورشید باشید، لایه‌های سطحی پوست با سرعت بیشتری رشد می‌کنند و همین موضوع منجر به وارفتگی و چروکی پوست می‌شود.
حتی در برخی موارد تابش آفتاب باعث نازک شدن پوست هم می‌شود. توجه داشته باشید که بهترین راه مقابله با این آسیب‌ها پیشگیری است، نه درمان!
اختلال در سیستم ایمنی بدن زنان
دریافت بیش از حد نور آفتاب می‌تواند ابتلای زنان به بیماری میوسیت را به همراه داشته باشد. این بیماری نوعی اختلال ماهیچه‌ای در زنان است که نور خورشید از عوامل اصلی آن محسوب می‌شود.
بیماری‌های غیر پوستی
نور زیاد تنها بر پوست انسان اثر نمی‌گذارد بلکه تابش بیش از حد در بلندمدت می‌تواند بیماری‌هایی همچون لوپوس و ناخنک چشم را در پی داشته باشد.
برخی از مضرات نور خورشید در درازمدت خود را نشان می‌دهند و ممکن است فرد بعد از چندین سال با عوارض بیماری روبه‌رو گردد.
بدن انسان به چه میزان نور آفتاب در طول روز نیاز دارد؟
برای پاسخ به این پرسش، باید نوع پوست، سن افراد و دیگر عوامل را مورد بررسی قرار داد؛ اما یک ایده کلی می‌گوید دریافت نور خورشید به صورت مستقیم و بدون کرم ضد آفتاب بهتر است از سی دقیقه بیشتر نشود؛ البته برای افراد با پوست حساس این زمان کمتر خواهد بود.
همچنین برخی پزشکان معتقدند برای افراد با پوست معمولی، دریافت نور آفتاب به مدت 5 تا 15 دقیقه کافی است. برای افرادی که پوست آن‌ها تیره است، این زمان می‌تواند به حداکثر 30 دقیقه برسد. استفاده از کرم ضد آفتاب به شما اجازه می‌دهد که زمان بیشتری در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
آیا نور آفتاب پس از گذشتن از شیشه برای بدن مفید است؟
نور خورشید به‌خودی‌خود دارای ویتامین D نیست. در واقع با دریافت اشعه فرابنفش، بدن ما شروع به تولید ویتامین D می‌کند. همان‌گونه که قبلا اشاره کردیم نور آفتاب دارای اشعه‌های فرابنفش A و B است. آن اشعه‌ای که منجر به تولید ویتامین D در بدن ما می‌شود، اشعه نوع B است.
موانع مختلفی می‌توانند جذب اشعه نوع B توسط پوست را مختل کنند. بله درست حدس زدید، یکی از این موانع، شیشه خانه شماست. شیشه‌ها اشعه فرابنفش را جذب می‌کنند و مانع از عبور آن می‌شوند.
بدین ترتیب اشعه‌ای به پوست نمی‌رسد که باعث تولید ویتامین D در بدن شما شود. اگر مدت‌زمانی را در طول روز به دریافت نور خورشید اختصاص داده‌اید، این امر نه در پشت شیشه بلکه باید در معرض مستقیم نور انجام گیرد.
مضرات عدم دریافت نور آفتاب در بلندمدت
برخی افراد به انتخاب خود یا به‌ناچار، خود را از تابش آفتاب محروم کرده‌اند. این موضوع می‌تواند به محل زندگی، محل و ساعت کار و عوامل دیگری مربوط باشد. بعضی افراد نیز خود تصمیم گرفته‌اند که از نور خورشید دور بمانند.
برای مثال برخی در دکوراسیون داخلی خانه خود از پرده‌های ضد نور استفاده می‌کنند. این نوع پرده‌ها وظیفه تاریک کردن خانه را دارند و مانع ورود نور آفتاب و حتی روشنایی چراغ‌های خیابان به داخل اتاق می‌شوند. پرده‌های ضد نور بیشتر در طراحی‌های مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند و باعث ایجاد حس آرامش در اتاق و حفظ حریم خصوصی می‌شوند.
با تمام این اوصاف، عدم دریافت نور خورشید چه انتخابی اختیاری باشد و چه اجباری، می‌تواند آسیب‌های جسمی و روحی مهمی در پی داشته باشد؛ از جمله این آسیب‌ها و مضرات می‌توان به افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، اختلال در سیستم عصبی، کاهش احتمال بارداری، دردهای موضعی و تضعیف سیستم ایمنی بدن اشاره داشت.
همچنین، نبود نور خورشید می‌تواند در بلندمدت بیماری‌های روحی مانند افسردگی را به همراه داشته باشد. بدون دریافت نور آفتاب، سروتونین یا همان هورمون شادی به میزان کمتری تولید می‌شود.
سخن پایانی
در هر موضوع و مبحثی، اعتدال و میانه‌روی مسئله مهمی است. در این مقاله هم دیدیم که نوع و میزان اثرات تابش آفتاب بر جسم و روح ما تابع میزان نور دریافتی است. دریافت بیش از حد نور مضرات آن را در پی دارد و کمبود نور دریافتی نیز نه‌تنها ما را از فواید آن محروم می‌کند، بلکه می‌تواند باعث بروز برخی آسیب‌های جسمی و روحی شود.
به عنوان نکته پایانی، می‌دانیم که افراد مدت‌زمان زیادی را در خانه خود سپری می‌کنند، به همین جهت، نوع پنجره و پرده مورد استفاده در خانه نیز می‌تواند در میزان نور دریافتی نقش مهمی داشته باشند.
سعی کنید پرده‌ای را در دکوراسیون خانه خود استفاده کنید که بتواند میزان نور ورودی به داخل اتاق را به خوبی کنترل کند. کارشناسان گروه پرده وراتی می‌توانند در انتخاب و خرید پرده مناسب خانه شما، تجارب گران‌بهایی را در اختیار شما بگذارند تا بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید. در پایان، امیدواریم مطالب این مقاله در مورد فواید و مضرات نور خورشید و دیگر موضوعات مرتبط با آن برای شما مفید واقع شده باشد.
